Con đường của Tuấn-Ngày cha mất

Còn cha gót đỏ như son,
Một mai cha mất gót con đen sì.
Mẹ Tuấn thường hay ngâm nga như thế mỗi khi bà cảm thấy bất lực một mình phải nuôi dạy bầy con nên người. Người ta thường  nói, chuyện xui xẻo thường ba dập bảy dồn và điều đó cũng đúng với gia đình của Tuấn. Ngày cha mất, Tuấn vừa học xong lớp 6 và đang nghỉ hè. Đấy là một buổi chiều mùa hạ nóng bức ngày 14 tháng 5 năm Tân Hợi, khoảng 3-4 giờ.  Lúc ấy, Tuấn và chị gái đang tránh nóng ở nhà. Mẹ Tuấn vào Sài Gòn thăm nuôi người anh trai đang nằm viện do tai nạn giao thông.
Tuổi còn quá nhỏ để Tuấn nhận ra mất mát, nhất là khi cha vừa mất, rất nhiều bà con ở xa như Đà Lạt, Đà Nẵng về thăm khiến nhà của trở nên sum vầy, đông đúc.  Thậm chí, Tuấn còn nhe răng cười khi nghe thầy cúng đọc kinh ê a với nhiều biến tấu, Tuấn tin rằng do ông ngẫu hứng sáng tác.

Đám tang xong, mọi người ai nấy trở về nhà mình, lúc ấy, Tuấn mới cảm thấy nỗi cô đơn pha lẫn sợ sệt trong khu nhà vắng lặng.  Thêm vào đó, người cha ra đi để lại hơn 2 mẫu ruộng lúa cần chăm sóc. Ngoài mẹ và chị gái, hai anh em Tuấn còn rất nhỏ để làm công việc đồng áng. Ngoài những công việc nặng nhọc cần phải thuê mướn, vẫn còn rất nhiều công việc Tuấn phải tự giải quyết bằng sức vóc của mình. Một trong những việc như thế là bơm thuốc trừ rầy hại lúa. Hồi đó, các bình xịt do Mỹ sản xuất hiệu Hudson làm bằng inox sáng loáng. Mỗi bình chứa chừng 10 lít nước.  Khi pha thuốc vào bình, người sử dụng phải dùng sức bơm đầy hơi vào bình để tạo áp suất đẩy nước thành tia. Vóc người của Tuấn không thể mang đủ 10 lít và mỗi lần bơm hơi, Tuấn phải để bình ở vị trí thấp rồi dùng toàn bộ sức nặng của cơ thể đẩy hơi vào bình.  Mang bình xịt vào người, bước vào ruộng lúa sình lầy, chiều cao của Tuấn còn thấp hơn cả chiều cao cây lúa.

Vụ hè rất vất vả nhưng vụ đông cũng không kém.  Sau buổi học ở trường, Tuấn thường đạp xe ra thẳng đồng lúa để thăm nước hay quan sát sâu bệnh hại lúa. Do những công việc đồng áng như thế, sức học của Tuấn suy giảm.  Để giữ vững vị trí thuộc nhóm đứng đầu trong lớp, Tuấn phải rất cố gắng  trong các năm sau ngày cha mất.